ภาวะสมองเสื่อมคืออะไร

ภาวะสมองเสื่อม คือ กลุ่มอาการที่เกิดจากความผิดปกติต่าง ๆ ที่ส่งผลกระทบต่อสมอง โดยอาการจะแตกต่างกันไปตามตำแหน่งของสมองที่เกิดความผิดปกติ ภาวะสมองเสื่อมทำให้ความสามารถในการรู้คิดลดลง ได้แก่ ความจำ ทักษะทางภาษา ความรู้ ความเข้าใจ การตัดสินใจ และทักษะด้านปฏิสัมพันธ์ ซึ่งส่งผลกระทบต่อความคิด พฤติกรรม และความสามารถในการใช้ชีวิตประจำวัน บุคคลที่มีภาวะสมองเสื่อมอาจประสบความยากลำบากในการแก้ปัญหาและควบคุมอารมณ์

กลุ่มภาวะสมองเสื่อมเกิดจากสมองบริเวณไหน

ภาวะสมองเสื่อมเกิดจากการที่การทำงานหรือประสิทธิภาพของการทำงานของสมองที่เกิดความบกพร่องอย่างค่อยเป็นค่อยไป ซึ่งอาการจะแตกต่างกันออกได้ตามตำแหน่งของสมองที่เกิดความผิดปกติ

ภาวะสมองเสื่อมบริเวณสมองส่วนหน้า

• สร้างความเสียหายด้านความจำ การความคุมพฤติกรรม

ภาวะสมองเสื่อมบริเวณสมองด้านข้าง

• กลีบสมอง ซึ่งความเสียหายที่ส่งผลกับผู้ป่วยทางด้านอารมณ์และพฤติกรรม มักทำให้ผู้ป่วยขาดความยับยั้งชั่งใจ อาจแสดงกริยาที่ก้าวร้าวรุนแรงหรือไม่เหมาะสม

• ขมับ ซึ่งส่งผลกับผู้ป่วยด้านภาษาและการสื่อสาร เช่น การหาคำ การจำชื่อคนหรือสิ่งของ

ภาวะสมองเสื่อมบริเวณสมองส่วนกลาง

• ส่งผลกับผู้ป่วยนเรื่องของสติปัญญา การอ่าน ความมีเหตุผล ทิศทาง และความรู้สึกด้านการสัมผัส

ภาวะสมองเสื่อมบริเวณสมองส่วนหลัง

• เป็นบริเวณที่ส่งผลโดยตรงกับการมองเห็น

ภาวะสมองเสื่อมบริเวณสมองน้อย

• เป็นศูนย์กลางการประสานงานของร่างกาย ควมคุบด้านการทรงตัว

• ควบคุมกล้ามเนื้อต่าง ๆ

ภาวะสมองเสื่อมบริเวณก้านสมอง

• เป็นบริเวณที่ควบคุมการหายใจ การเต้นของหัวใจ 

• การกินหรือกลืนอาหาร

• ความดันโลหิต

​

กลุ่มภาวะสมองเสื่อมนั้นสามารถจำแนกได้ตามสาเหตุหลัก ๆ อะไรบ้าง

1. ภาวะสมองเสื่อมที่สามารถรักษาให้หายขาดได้ มักมีสาเหตุจากโรคทางร่างกาย เช่น

• โรคหลอดเลือดสมอง ทั้งหลอดเลือดสมองตีบหรือตัน

• ภาวะเลือดคั่งในสมอง

• เนื้องอกในสมอง 

• ภาวะขาดวิตามิน บี 12

• ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์

     2. ภาวะสมองเสื่อมที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ ซึ่งพบในผู้สูงอายุมากถึงร้อยละ 80 เช่น

• โรคอัลไซเมอร์ ซึ่งพบมากถึงร้อยละ 50 ของผู้ป่วยภาวะสมองเสื่อม

• โรคพาร์กินสัน

• การติดเชื้อที่มีผลทางสมอง

ภาวะสมองเสื่อมเทียม คืออะไร

โดยปกติแล้ว ผู้ป่วยที่มีอาการภาวะสมองเสื่อมมักจะไม่รู้ตัว แต่คนข้างรอบจะสังเกตได้จากพฤติกรรมที่เปลี่ยนไป ส่วนภาวะสมองเสื่อมเทียม ผู้ป่วยมักจะเป็นคนบอกกับแพทย์โดนตรง มักเกิดจากความเครียด หรือการพักผ่อนที่ไม่เพียงพอ

การดูแลตนเองไม่ให้เป็นภาวะสมองเสื่อม

ภาวะสมองเสื่อมตามธรรมชาติในผู้สูงอายุเป็นสิ่งที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ แต่สามารถดูแลตนเองเพื่อป้องกันและชะลอการเกิดภาวะสมองเสื่อมได้ โดยการ

• พักผ่อนให้เพียงพอ

• ทานอาหารที่มีประโยชน์และครบ 5 หมู่

• ควบคุมควานดัน ไขมันในเลือด และเบาหวาน ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

• หลีกเลี่ยงของมึนเมา และบุหรี่ ที่จะส่งผลกับร่างกายในระยะยาว